صریح الملک وقفنامه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
یکی از نمونه های بارز کارهای شایسته در تاریخ اسلام، وقف اموال در راههای خیر و عام المنفعه است که تجلی واقعی و اولیه آنرا باید در زندگی و روش و سیره پیامبر وائمه معصومین علیهم السلام دانست.
مسئله وقف در اسلام از جایگاه رفیع و بلندی برخورد ار است و یکی از بهترین سنتهای خیر و نمونه اعلای باقیات الصالحات و پر سودترین معامله در مسیر زندگی انسانی است.
صریح الملک،مجموعه ایست از اسناد و قبالههای مزارها و آستانهها و موقوفات که نمونههایی از آن مربوط به آستانة شیخ صفی اردبیلی دردست هست و زین العابدین عبدی قوامی شیرازی و محمد طاهر سپاهانی آنها را گرد آورده اند.
این کتاب که تألیف عبدی بیگ شیرازی است به بازخوانی موقوفات شیخ صفی الدین اردبیلی میپردازد و سیاههای از موقوفات از دست رفته شیخ را که شاید فقط نامی از آن باقی مانده بازگو میکند، موقوفاتی که اکثر آنها به دوران صفویه که دوران رشد وقف در ایران بوده است باز میگردد.
در دوره صفویه، هزاران مورد وقف از زمان شاه طهماسب تا شاه عباس اول و تا آخر صفویه هر کدام به دلیلی، یکی از روی عشق به اهل بیت، دیگری عشق به درس و تحصیل طالبان علم دینی و سومی برای رها کردن اموالش از تصاحب حکومت در سراسر ایران ایجاد شده، ولی در دوره های بعد بویژه در زمان نادرشاه و حکومت غاصب پهلوی بخاطر دین ستیزی رضاخان و پسرش بیشترین ظلم ها به سنت حسنه وقف شده و از میان رفته است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وی با فتوای تاریخی خود «موقوفات باید به حال وقفیت باقی و عمل به وقف شود» روح تازهای در کالبد موقوفات کشور دمیده شد.
صریح الملک با وجه تسمیه اردبیل آغاز و سپس تاریخچه و جغرافیای تاریخی اردبیل و اردبیل در سفرنامهها و کتب تاریخی، تشکیل سلسل صفویه، بقعه شیخ صفی، شرح حال عبدی بیگ در کتاب صریح و سپس متن وقف نامه و قریه ها آمده است.
در انتها نیز ترجمه متون عربی، نمایه کسان، جای ها و عکسها آمده است.
کتاب صریح الملک وقف نامه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی با همکاری معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه استان اردبیل کتاب «صریح الملک وقف نامه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی» در شمارگان 2000جلد توسط انتشارات معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه با تصحیح و اضافات:محمود محمد هدایتی در 404 صفحه انتشار یافته است.