موسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل

كشته شدگان فرقه در هجوم ارتش شاه به آذربايجان                                                                                                              نام تعدادي افراد نامي فرقه دموكرات در هجوم آرتش شاه در 1325 بدست نظاميان و افراد بي قانون كشته شده اند 0

1- زنجان : شيخ محمد خوئيني روز 2آذر1325 در دفتر كارش كشته شد 0( در 23خرداد 1325 بعد از توافق فرقه با حكومت مركزي وواگذاري زنجان به دولت شاه ، جنايات دسته هاي زلفقاري را روزنامه آذربايجان در چهارم آذر 1325 در باره قتل شيخ محمد علي رابا تبر كشتند وسر بريده اش را به بام محضر اش انداختند را نوشته بود) 0

2- سراب0 محبوب كارگر عضوتفتيش محلي فرقه دموكرات در سراب تكه تكه شد 0

3-  اردبيل 26 آذر 25 13ساري اسماعيل ، ديباوئيان ، خليل آذرابادگان سه دفعه نيمه جان از دار پائين آورده شد دوباره بدار زده شد0 شاهسون قيزي سريه خانم پنج روز در سنگربوده باوعده وتعهد از سنگر بيرون آمده بعد از تسليم نامردانه گشته شده (کدخداي سمرين گفته چون زن بود نخواستيم بدست غريبه  بيفتد غيرتمان نگذاشت  ماکشتيم )

4-  تبريز و ( باسمنج ) علي قهرماني ( توسط جلادان بنام ميهن پرستان به اسامي سلطانعلي شقاقي ، سيف اله باغمشه اي ، مير شريف ،حاجي علي اكبر بقال و عده ديگر ) 0 دكتر باقري را درنزديكي گوي مسجد در جلو زن وفرزندانش كشتند و خانه اش را باتانگ ويران كردند ، اله وردي مبارز محله دوچي در حين اعدام اين سرود را خواند ( آنا يوردم سان اي شانلي وطن -  هميشه ليك ياشا آذربايجان ) 27 نفر افسر كه ازشخصيت هاي نامي ولايق ارتش ايران بودند اعدام شدند ( ژنرال عظيمي ، سرهنگ مرتضوي ، قاضي ، سلطان آزاد ، جودت ، دبيرنيا ، آگهي ، غفاري ، ناصري ، احساني ، شيخي و عمراني و 00 ) حسن قاسمي از زندان  قبل از اعدام عكس اش را توسط مخبر روزنامه علي خادم بپدرش مي فرستد ( داداش تقي زاده )

5-  مياندوآب 0 سرهنگ قلي صبحي ( آذربايجان خلق سلاح لي قوه لري ) درهنگام دار طناب پاره گرديد 0

6- مراغه ژنرال كبيري باشهامت به استقبال مرگ رفت 0 ميرزا ربيع كبيري ( ربيع الدوله ) در سال 1268 در شهر مراغه متولد شد ودر تبريز وتهران تحصيل نمود وي مردفرهنگ دوست واديب بودم در كتاب خانه وي اثرهاي قديمي واولين چاپ هوپ هوپ با الفباي عربي واثر هاي از انتباه دوري فرانسه ( ژان ژاك روسو ، كورنئي ، مولير و كتابهاي ماركسيسم و لنينسم وادبيات  جمهوري آذربايجان بوده است) ودر خوجه مير با عوامل انگليس و شاهپرست ها مانند ( جمشيد خان اسفندياري ، يمين لشگر ، جعفرخان افتخاري ) مبارزه نموده است ودر منطقه مراغه و مياندواب ، هشترود ، چهاراويماق و هلاسو جنگ نموده ودر خلع سلاح لشگر تبريز شركت داشته است نشانهاي 21 آذروستارخان را داشت بعداز نهضت ملي آذربايجان در مراغه بدار آويخته شد 0

7-  ارومي 0 تشكيلات صدري آزادوطن ،نوراله يكاني ، معاريف رئيسي شكيبا ، حيدري صدر جوانان اعدام شدند0 محمد امين آزاد وطن از نازلي اورومي بوده پس از پايان تحصيل در ارومي 8سال در زنجان بحال تبعيد بسر برده  واز سال 1319 به زندان قصر فرستاده شده بعداز 1320 در حزب توده زنجان فعاليت داشته در سال 1324 در تشكيلات ملي دموكرات مشغول فعاليت مي گردد با تفاق نيروهاي فدائي با دار دسته هاي سرتيپ زنگنه جنگيده وكشته مي شود 0

(ا عدام شدگان دسته جمعي ارومي دانيه يوشي ، حيدر وبختيارآتا واوغول ، آرشاك ، هوسپ هوسپيان ، بابا داريوش ، يوليوس يونان ، ويلسون سرگيز ، مبارز مشهور بهرام نابي ، عباس فتحي ، آله وردي مهاجر ، شاد علي خرازي ، ابراهيم بدلي ، يوشيد يعقوب ، كئكو ،گورگيز رستم ، يوسف آرام ، مندوجبرئيل ، خسرو يعقوب ،گورگيز خاچو ، باباخان ، آرسين شاخيان متولد1278 سارنق كندي پس از اتمام فشنگش خود را كشت )

8- خوي 0صدر عبدالحسين احمدي 0 حسين نوري وديگران 0

9- آستارا0 فريدون ابراهيمي دادستان حكومت ملي0 اولين دانشجوحقوق قضائي را در دانشگاه تهران با موفقيت بپايان رسانده بود وي در مصاحبه با خبر نگارآمريكائي گفت ( بيزيم افتخارلي آزادليق نهضت ميزه قارشي دشمنليك ايدنلراونا نسبت تهمت آتانلارلا دانيشماق ايسته ميرم ) در خرداد ماه سال 1326 در تبريز بدار آويخته شد 0 ابراهيمي متولد 1297آستارا وپدرش ميرزا غني در سال 1308 پس از زندان سياسي به ملاير تبعيد گرديد وبا روزنامه هاي ( رهبر ، آژير ، مردم ، خاورنو ويئني شرق آذربايجان همكاري داشته ونخستين كسي است كه اقدام به نوشتن تاريخ ادبيات گونئي ( جنوب ) آذربايجان اقدام نموده است واز سال 1320 تا 21/9/ 1325 ازبنيان گذاران مجلس شعرا در تبريز بوده است  ودر قوزئي ( شمال ارس نيز تاريخ ادبيات آذربايجان را فريدون كوچئرلي كه تحصيلات شرق شناسي ماكسيم گورگي دانشگاه مسكو را بپايان رسانده بوده جمع آوري و نوشته است  )  

10- ابوالقاسم عظيمي 0 در سال 1282 ش در نخجوان بدنيا آمده وتحصيلات اش را در تهران بپايان  رسا نده ( بادرجه ستوان  )جزو افسران دانشكده جنگ بوده وبا درجه سرواني از ارتش ايران به ارتش دموكرات پيوسته است ودر 26/آذر25 اعدام گرديد 0

11- محمود ( محمد ) قاضي اسدالهي 0 دانشكده افسري تهران را بپايان رسانده بوده سرهنگ محمد قاضي اسدالهي از افسران تشكيل دهنده نيروهاي مردمي ( فدائي ) بوده و در مرگ اش در تبريز بسياري غمگين ومحزون بوده اند بعد از1325 اعدام گرديد 0

12- علي فطرت 0 علي محمد اوغلي فطرت در سال 1268 ش در تبريز در يك خانواده روحاني متولد شده واز كودكي در شعر وادبيات دست داشته واز نوشته وآثارش ( ديوان فطرت ، بايقوش وبولبول ) مدت بيست سال كارمند راه اهن تبريز بوده است بعداز سال 1325 در اثر شكنجه درزندان درگذشت ودرتمام اثارش ادبيات  ملي را نشان ميدهد 0

                     ديليم آذر ائليم آذر مكانيم آذرستاندير                     اگرمين جانيم اولسا هربيري بونا قرباندير

13-  عبدالحسين احمدي فرزند شيخ احمد درشهر ماكو ( داش ماكي ) در يك خانواده روحاني بدنيا امد ه است پدر وعمويش جزو مشروطه خواهان بوده وپس از مدتي حبس در سوگوتلي اعدام مي گردند  احمد ازسال 1311 تا شهريور در زندان قصر قاجار بوده واز سال 1323 عضوحزب توده واز سال 1324 به حزب دموكرات اذربايجان پيوست  درسال 1325 اعدام گرديده است  0

14- قربانعلي ( قلي ) صبحي نوري در سال 1286 در شهر تبريز متولد شده است صبحي در مهرماه 1320 توسط روزنامه ترك زبان آذربايجان به فرقه ملي دموكرات پيوست ودرخلع سلاح قواي دولتي ودر تربيت دسته هاي فدائي نقش بسيار داشته ومجلس ملي درجه اورا بخاطر فعاليت هايش به سرهنگي ارتقا داد در سال 1325 توسط احمد گوگاني دستگير ودر زندان پيشنهاد گرديد اگر در مراغه در محضر شيخ احمد توبه كند وفرقه دموكرات را لعن و انكار كند از مرگ خلاص مي شود 0

( اولوم ايچون هيچ كيمدن منت گوتورمك فكرينده دگيلم شرف نن المك خوشدور )

15- مير ايوب شكيبا در سال 1282 در بندر آستارا آذربايجان ايران متولد شده ودر نهضت جنگل ميرزا كوچك خان شركت نموده وبه جنوب تبعيد شده است ومدتي در زندان قصر تهران بوده ودر سال 1320 به عضويت حزب توده در آمد ودر اولين كنگره نماينده دموكرات آذربايجان از تبريز انتخاب گرديد و بعد از 21/9/25 زخمي وسپس توسط عوامل شاه اعدام گرديد 0

16- عبد الصمد عمراني 0 فرزند مولام وردي از محال ديكله اهر بوده با رحيم خان چلبياني  سردسته غارت كننده اردبيل مبارزه نموده به حزب سوسيال دموكرات وبعد به نهضت شيخ محمد خياباني پيوست در سال 1322 صدر حزب توده قاراداغ گرديد ودر سال1324به فرقه دموكرات اذربايجان پيوست ودرخلع سلاح نيروهاي دولتي نقش مهم داشته ودر سال 1325 در اهر اعدام گرديد (بدستور فرماندار وقت جنازه اش چند روزي در خيابان بوده شبانه پنهاني توسط كسانش بخاك سپرده شد) 0

17- محمد آگهي 0 يكي از خلبانان نيروي هوائي دموكرات ها بوده ( پيليوت ) سرتيپ خسرواني وسرهنگ گيلانشاه با خلباني اومخالف بوده اند با جسارت بآن كارمهم زمان نايل آمد با عوامل آلمان فاشيزم در مبارزه بوده وروزنامه مردم مقالات اش را انتشار ميداد سرهنگ آگهي در سال 1325 در منطقه ميانه توسط ارتش شاه تير باران گرديد 0

18 -  غلامرضا جاويدان در سال 1290 در اطراف سراب متولد شده ودر تشكيلات جاويدان سراب جزو فعالين سياسي و نظامي بوده توسط سرهنگ جان فولاد دستگيرودر تبريززنداني بوده ودر تشكيل نيروهاي مسلح دموكرات نقش داشته مدتي نيز در مراغه بوده درحين اعدام تاجان در بدن داشت سرود آذربايجان را خوانده است 0

19- جعفر سلطاني آزاد فرزند حاجي سلطان در سال 1296 ش كه اصلش از قاراداغ بوده در تهران متولد گرديده است  جعفر دانشكده افسري را در رشته پياده نظام بپايان رسانده است در سال 1322 به عضويت حزب توده درآمده ودر سنندج دستگير به كرمان تبعيد مي گردد وپس از تبعيد در يزد به كمك جوانان حزب ايمان را تشكيل داده است واز سال 1324 معاونت لشگررا بعهده داشته سرهنگ سلطاني آزاد با همراهي دوست اش جودت پس از مخاصمه جنگ در جبهه هلاسو با 26 افسر ديگر كه همه از افسران متخصص نظامي بوده در تبريز اعدام مي گردند 0

20- مير كاظم اعلمي 0 در سال 1278 در يوخاري ديزه مرندمتولدشده پس از 21/9/24 با فدائيان تحت امر خود با خانهاي قاراداغ و مرند مبارزه نموده واز طرف فرقه به فرماندهي مياندواب تعين ميگردد در هجوم ارتش به آذربايجان در سال 1325 مدتي در كوهها مقاومت نموده با وعده هاي مقامات محلي به ديزه مرند مراجعه نموده ودر شهر مرند به دار زده مي شود ودر ديزه بخاك سپرده شده است 0

21- حسين نوري ( يهودي لئوزون درسال 1299 در فلسطين متولد شده ودر سال 1318 به ايران آمده ودر سال 1319 در اعتصاب غذا ي زندان با دكتر تقي اراني بنيان گذار چپ در ايران آشنا گرديد ودر تشكيلات حزب توده خوي مشغول بوده ودر سال 1324 پس از روي كار آمدن فرقه دموكرات در آذربايجان با آنها همكاري كرده ودر سال 1325 بطرز فجيعي كشته شد 0

22- يوسف مرتضوي در سال 1295 درانزلي متولد شده در سال 1316 دانشكده افسري تهران را با در جه ستواني بپايان رسانده ودر سال 1320 به عضويت حزب توده در آمده سرلشگر حسن ارفع وسرهنگ منوچهر ي بنا به لياقت خواستار خدمت در واحد هاي آنها بوده چون تعدادي از عوامل خارجي به حزب نفوذ كرده بودند در سال 1324 به آذربايجان آمده تا لياقت سربازي خود را در فرقه دموكرات نشان دهد ودرسال 1325 توسط داردسته شاه اعدام گرديد 0

23- علي قهرماني در سال 1283 درتبريز متولد شده و در 18 سالگي در حركت لاهوتي شركت داشته ودردسته هاي  مارالان نبرد كرده ودر كارخانه سيمان به حزب توده پيوسته واز سال 1324 در فرقه دموكرات عضوموثر بوده است ودر قسمت سوار نظام ستارخان سمت فرماندهي داشته چندين مدال لياقت داشته پس از برگشت از جبهه دربستان آباددر منزل عمويش دستگير واعدام گرديد

24- احمد جودت در سال 1320 متولد گرديد ودر سال 1314 از مدرسه نظام تهران با درجه ستواني در رسته توپخانه فارغ التحصيل گرديد در سال 1323 بعضويت حزب توده در آمد ودر مرداد ماه سال 1324 بدستور سر لشگر ارفع زنداني گرديد وپس از زندان به فرقه دموكرات آذربايجان پيوست در سال 1325 پس از 8روز جنگ در منطقه هلاسو با تعدادي افسردستگيرو تيرباران گرديد 0

25-  غلامحسن درسال 1285 در محال ميانه متولد شده است در سال 1316 وارد دانشكده افسري در رسته پياده نظام با درجه ستواني فارغ التحصيل گرديد ودر بندر عباس با تعدادي افسران ضد استعمار انگليس مدتي جنگ نمود پس از واقعه مشهد كه تعداد افسران آن لشگر از طريق بندر نوشهر به شوروي رفته وبعد به حزب دموكرات آذربايجان پيوسته وبعداز سال 1325 باتفاق دوست اش جودت و بقيه تير باران ميشوند 0

26 -  حسن قاسمي در سال 1280 در تهران متولدودر سال 1315 از دبيرستان نظام با درجه افسري فارغ التحصيل ودر هنگ رضا پور به درستكاري وخدمت مشهور بوده وتوانست  غارت سرهنگ طباطبائي وسرهنگ جوانشير را بر ملا سازد پس از واقعه خراسان از اهواز به تبريز آمد ودر سال 1324 در خدمت فرقه دموكرات آذربايجان مشغول مي گردد ودر مراغه ومياندواب به تعليم نظامي ها مي پردازد پس از واقع هلاسوبا ساير افسران در هلاسو اعدام مي گردد 0

27- محمد باقر تيكنام 0 شاعر محمد باقر نيك نام در سال 1300 در شهر تبريز متولدواز كودكي دركارخانه كبريت سازي مشغول بوده وازپسر بچه بنام محمود سواد يادگرفتن را شروع كردو پس از سربازي به فعاليت سياسي در بين كارگران پرداخت در سال 1325 توسط ارتش شاه كشته شد 0

28 – غلام رضا دبيرنيا در سال 1298 در تهران متولد ودر مدرسه شرف با دكتر اراني اولين دكترا در شيمي از آلمان آشنا شد وافتخارشاگردي از وي داشته است پس از اتمام دانشكده افسري در لشگر ارومي مشغول مي گردد واولين افسر فارس زبان در ارتش دموكرات ها بوده است 0

29-  حسين كوپال 0 در سال 1303 در اصفهان متولدودر سال 1324 مدرسه نظام را بادرجه ستواني دررشته مخابرات بپايان رسانده ونه ماه در زندان كرمان بسر برده پس از زندان با ساير افسران طرفدار فرقه به آذربايجان آمده در مياندواب با درجه سرواني مشغول خدمت مي گردد پس آمدن مجدد ارتش به آذربايجان در آذرسال 1325 حسين كوپال نيز مانند ساير افسران اعدام مي گردد 0

30- اسرفيل قادري 0 درسال 1295 در خشكناب سهند حيدرباباي شهريارمتولد مي گردد درس را از مكتب خانه شروع كرده ودر تبريز به تشكيلات سياسي زحمت كشان مي پيوندد ودر جريان كشته شدن دختر 8ساله دهاتي ( كندلي ) تابوت اش همراه پدرش به ميتنگ آورده مي شود استاندار فهيمي مجبوراُ به متنگ آمده قول مي دهد كه از اعمال ننگين ژاندارمري شاه جلوگيري كند در آن زمان ژاندارمها طرفدار مالكان خون خوار بودند قبل از فرقه مخالف مالكان وسرمايه داران مستبد لبه تيز مبارزه اسرافيل با اين دوطبقه بود اسرافيل بدستور سرهنگ سيفي فرمانده ژاندارمري دست بسته بزندان تهران فرستاده مي شود پس از حبس مبارزه اش را از حزب توده بر عليه ژاندارمها وفئودالها شروع كرده0 در سال 1324 به فرقه دموكرات آذربايجان پيوسته به عضويت پلنوم ستارخان بايراقي در مي آيد وبا درجه ستواني عضوقشون ملي مي گردد ودر هجوم 1325 آرتش شاه به آذربايجان اعدام مي گردد0

31-  سرهنگ اكبر حبشي فرزند حاجي محمد حسين در سال 1324 در خلع سلاح پادگان اردبيل توسط فدائيان ارتش را ترك وبه فرقه دموكرات پيوست وازطرف فرقه به تشكيل واحدهاي نظامي در شهرهاي خوي وسلماس اقدام نمود درسال 1325 در راه آرمانش توسط ارتش شاه كشته شد 0    

32 – دكتر نصرت باقري 0 دكتر باقري در ميدان كريم خان مطب داشت وي در سال 1283 در ( قيزيل جاكندي ) قارا چمن متولد پس از اتمام دانشكده طب بفعاليت سياسي پرداخت ودر سال 1325 اين حكيم طرفدار مظلومان توسط دسته هاي طرفدار شاه پس از غارت اثاثيه منزل ومطب اش توسط ژاندارمها وچاقوكشان، و ي را با چاقووسنگ در جلومنزلش كشتند وجسدش در كوچه كشيده ميشد تا آخرين نفس مي گفت ( محواولسون ارتجاع ياشاسين آزادليق ) 0

33- جعفرمحمد زاده كاشف در سال 1272 درممقان آذربايجان متولدوتحصيلاتش را بيشتر شبانه خوانده بود اشعارش در روزنامه هاي ( وطن ، قيزيل شفق ، يئني فكر ) چاپ ميشد ودر جمعيت وروزنامه آذربايجان فعاليت بسيار داشته كاشف كارمند شهرداري تبريز بوده در شاعيرلرجمعيتي آذربايجان فعال بوده است ودرسال 1325 سقوط دموكرات ها در ميدان نظميه تبريز توسط دسته هاي شاهپرست ضد آذربايجان كشته شد 0

34- سرگرد حبيب اله خاكزادي در سال 1285 در شهر اروميه متولد شده واز افسران پياده ارتش ايران بود  به فرقه پيوسته بود در بير قاد مراغه بتعليم عسگرها مشغول بوده است درسال 1325توسط ارتش شاه اعدام مي گردد0

35 – محمد علي دامتين 0 در سال 1286 ش در سراب متولد واز سال 1320 بر عليه مالكان وژاندارمها بپاخواسته وكارمند راه آهن بوده وبعد از سال 1322 درميانه بفعاليت انقلابي پرداخته ودرسال 1324 به فرقه دموكرات آذربايجان مي پيوندد مدتي فرماندهي فدائيان در جنگ با زلفقاري ها در زنجان بوده ودر خوجه مير كشته مي شود 0

36-  حسن ظهيري در سال 1300 ش در شهر خوي متولد مي گردد ودر سال 1320 وارد دانشكده افسري مي شود در تحصيل نابغه بوده در سال 1324 با فرقه همكاري مي نمايد ودر آرتش ملي بادرجه سرواني مشغول خدمت مي گردد درسال 1325 با خواندن سرود آذربايجان به استقبال مرگ مي رود 0

37 – حسين قلي اميمي فرزند محمد علي در سال 1276 در ممقان متولدودر سال 1320 بعلت سياسي بودن به زندان مي افتد در سال 1325 توسط ژاندارمها دستگير كشته مي شود وسربازان سرتيپ هاشمي خانه اورا غارت مي كنند0

38- يحيي شيخي 0 شيخي در سال 1300 در اردبيل متولدشده بعداز اتمام دانشكده افسري با درجه ستواني به تيپ اردبيل فرستاده مي شود در سال 1324 در برزند محال گرمي با سربازان خود به دموكرات آذربايجان مي پيوندد ودر اوايل سال 1325 به فرماندهي منطقه خلخال تعين مي گردد پس از ورود ارتش شاه به اردبيل با 39 نفر درپادگان اردبيل به جوخه اعدام سپرده مي شود 0

39- رحيم عمراني 0 در سال 1302 در تبريز متولدودر خلع سلاح هنگ 7 شاه شركت نموده ودر سال 1324 درمدرسه نظام دموكرات ها مشغول تحصيل بوده وبدرجه ستوان سومي مفتخر مي گردد ودر مراغه ومياندوآب در خلق قوشوني مشغول مي گردد ودر جبهه ميانه در هنگ سرهنگ آگهي بوده پس از هجوم نيروهاي شاه كه شديداُ زخمي بوده به جوخه اعدام سپرده مي شود 0

40 -  اژدر بالداري 0 در سال 1281 در سراب متولد ودر سال 1320 در تشكيلات زحمت كشان فعاليت داشته ومدتي از طرف سرهنگ جان فولاد فرمانده تيپ اردبيل مورد تعقيب بوده است ودر بيشتر در گيريهاي منطقه دست داشته پس از تشكيل خلق قوشوني فرقه با درجه سرواني مشغول خدمت مي گردد پس از دستگيري توسط سربازا ن قوام وشاه به جوخه اعدام سپرده مي شو د

 41-  جعفر قلي اجلالي 0 در سال 1277 در  سراب متولد وپس از اتمام تحصيل درسال 1321 در حزب توده بفعاليت پرداخته ومدتها با دسته هاي جان فولاد جنگ كرده ودر سال 1324 به حزب دموكرات آذربايجان پيوسته ودر واحد غلام يحيي در پيكار با دار دسته زلفقاري وارتش شاه مشغول نبردبوده وبعد از آمدن مجدد ارتش شاه به آذربايجان بدار زده مي شود 0

42- اسماعيل اقبال 0 در سال 1292 در خوي متولد ودر حزب توده مسئول شعبه كارگري بوده درسال 1324 به حزب دموكرات آذربايجان ملحق ميشود بعد از سقوط فرقه بدنش تكه تكه ودر گاري در شهر گردانده شده است 0

43-  سيد حسن سيد عسگر اوغلي در سال 1300 در استسفان سراب متولد ودر سال 1321 در تهران به عضويت حزب توده در مي آيدودر سال 1324 وارد حزب دموكرات مي گردد مدتها در زنجان با زلفقاري ها جنگ كرده ودر1325 بدارزده شده است 0

44- شاهمار صمدي در سال 1265 در آقاباقر اردبيل متولدوازدوره ستارخان وباقرخان و باباخان اردبيلي وخياباني تجربه آموخته اونيز مانند ساير روشنفكران مبارز از طرف سرهنگ جان فولاد مورد تعقيب بوده در خلع سلاح پادگان ها عضوموثر بوده بعد از 1325 اعدام گرديد 0

45-  اله وردي ارغواني0 در سال 1302 متولد گرديد ودر سال 1321 به عضويت حزب توده در آمد ه ودر سال 1324 در ناحيه تبريزبا درجه ستواني مشغول مي گردد بعد از سال 1325 پس از مدتها حبس توسط عوامل شاهنشاهي اعدام گرديد

46 – محبوب خوش كلام0 در سال 1288 در سراب متولدودر سال1320 به عضويت حزب توده درآمده ودر سال 1324 به فرقه دموكرات پيوست ومسئول دايره تفتيش منطقه سراب گرديد ودر سال 1325 توسط طرفداران شاه اعدام گرديد 0

47- حيدر علي باقري در سال 1298 در ممقان متولد ودر سال 1321 به عضويت حزب توده در آمده ودر بيشتر مناطق در خلع سلاح ژاندارم ها دست داشته است وبعداز سقوط فرقه توسط اردوي شاه بقتل رسيد 0

48- اسماعيل حكاك ( ساري اسماعيل ) در سال 1367 در آقا باقر كندي اردبيل متولد شده است وي قبلاُ در اردبيل بر عليه طرفداران آلمان مبارزه ميكرده ومدتي نيز در حزب توده فعاليت داشته ودر سال 1324  به قرقه دموكرات در آمده واز مجلس ملي آذربايجان مدال لياقت گرفته است ومعاونت اداره بلديه اردبيل را نيز بعهده داشته پس از كشته شدنش طرفداران شاه پيكرش را در كوچه ها مي گردانند 0 ( از سمرين اردبيل نيز 19 نفر كه بيشتر آنها جوان بوده رزاق  باش کسن  سرآنها را از بدن جدا مي كند)

49- حسين لطفي در سال 1265 در ممقان متولد شده مسئول كميته محلي حزب توده بوده در سال 1324 به دموكرات آذربايجان راه يافت ودر سال 1325 در آذرشهر تيرباران گرديد 0

50 – سردار خورشا 0 در سال 1280 در يورتچي ( موغانلي كندي) اردبيل متولد شده ودر سال 1324 به دموكرات آذربايجان پيوست ودر سال 1325 بدارزده شد 0

51- تيمور مددي 0 در سال 1280 در محال گرما دوز اهر متولد ودر سال 1324 به فرقه دموكرات آذربايجان پيوست در ميانا و زنجان بازلفقاري و ارتش جنگ نمود در سال 1325 بدار زده شد 0

52 – ايمانعلي آقا علي اوغلي 0 در سال 1266 در آقاباقر اردبيل متولد ودر سال 1324 به فرقه دموكرات پيوست از طرف مجلس ملي بدريافت مدال لياقت گرديد 0

53- بهرام نامي  0 بهرام فرزند اميرخان در سال 1298 در ارومي متولد گرديد واز سال 1320 فعاليت خود را در حزب توده آغاز نمود ودر سال 1324 به حزب دموكرات آذربايجان پيوست وي از پيشروان تئاتر اروميه بوده ودر شماره 1906 بهمن 1324 اشعار و مقالاتي از آذربايجان شمالي واشعار ميرزا علي اكبر صابر را چاپ نموده بود ودر سال 1325درهجوم ارتش به آذربايجان با ساير افسران اعدام گرديد 0

54- محمد رضا خاتمي 0 محمد رضا خاتمي در سال 1274 در محله باغمشه تبريز متولدو پدرش به آهنگري مشغول بوده ودر خراسان وسمنان مدتي مشغول بوده وپس از تشكيل فرقه دموكرات از حزب توده به اين فرقه پيوست ودر تشكيلات خياباني نيز فعاليت داشته در سال 1325 توسط ارتش شاه كشته شد 0

55- عباس فتحي 0 عباس در سال 1276 درارومي متولد واز سال 1315 در راه آهن زنجان مشغول بوده ودر ارومي در مقابل سرهنگ زنگنه مدتي مقاومت نموده ودر حكومت دموكرات مسئول اداره دارائي وكمسيون تشكيلاتي بوده ودر سال 1325 توسط ارتش شاه اعدام گرديد 0

56-  حسن زلفقارزاده ارژنگي  0 حسن در سال 1297 در تبريز متولد و پس از تحصيل در محضر نقاشان ميرزا آقا مومني ، ارژنگي ء مير معصوم بوده وخوددر نقاشي ماهر ونقاشي هاي  مهم داشته است  از جمله ( اسپه ريس ، بوياق دگيرماني ، قله استونده ، شهيدلر مزاري اوسته ، مشروطه شهيد لري ، فدائي لر ونچه رسم لر و00 ) پس از حبس وشكنجه در سال 1325 کشته شدكه مدتي به مرده اش اجازه دفن داده نمي شد  0

57-  حسين غفاري 0 در سال 1299 در شهر ملاير متولد ودر شهر كرمانشاه دبيرستان نظام و در تهران دانشكده افسري را تمام كرده است با افسران مشهد وسرگرد اسكنداني بوده ودر اردوي قيزيل باش مشغول مي گردد پس از جنگ هاي زياد با ارتش با ساير افسران دموكرات در سال 1325 اعدام گرديد 0

58-  سعدي يوزبندي 0 سعدي از آبادي يوزبند قاراداغ فرزند عزت در سال 1297 متولد و بعد از رضا شاه در سال 1320 به عضويت حزب توده در آمده ودر اهر مسئول كميته ولايتي وروستا گرديد و يك اكتورال فعال در تئاتر اوزير حاجي بگ اف ودر مشدي عباد رل سرور را بازي ميكرد در سال 1325 توسط دسته هاي محمد ديهم ، سيف اله باغمشه اي  ومير شريف كشته شد در موقع اعدام گفت ( آزادليغين  هيچ وقت سونمز چراغي ) 0

59-  علي شير زاد 0 علي از طايفه مكري از بيگ زادگان منطقه بوكان فرزند مومن بگ بوده در حمله ژاندارم ها جهت چپاول انبارهاي غله وتنباكو جانانه مقاومت كرد ودر مبارزات احمد خان وفاروق بر عليه شاه عضو موثر بوده است وبعد از سال 1325 اعدام گرديد 0

60 -  علي اكبر صابري 0 در سال 1274 در شهر خوي متولدگرديد پدرش حاجي حسين در خوي معروف بوده واز سال 1317 در مرند مشغول فروشندگي بوده ودر سال 1321 در مرند به تشكيلات حزب توده پيوست ودر فرقه دموكرات از فرماندهان فدائي و مدتها عضو جمعيت دوستي ايران وشوروي بوده است بعد از سال 1325 در تبريز دستگير و بدار زده شده است 0

61-  حسين تراشي 0 تراشي فرزند آقامعلي درسال 1321 بعضويت حزب توده در آمده ودر سال 1324 با ديگر توده ائيها در آذربايجان  به فرقه دموكرات پيوست ودر اداره آگاهي مشغول خدمت بوده است بعداز مدتي حبس در دادگاه قلابي به مرگ محكوم واعدام گرديد 0

62-  ولي گنجه مهر 0 ولي لتنانت ( ستوان ) فرزند حسين در سال 1277 درتبريز متولد گرديد پس از ديدن حال رقت بار كارگران كوره آجر به دسته هاي انقلابي پيوست  حيدر فدائي نقل كرده است ولي در شهرباني ارومي با 22 فدائي در محاصره ارتش شاه و اوباشان  بوديم وقتي گلوله ماتمام شد ولي زخمي بود با آن حال زخمي اراده انقلابي وي را زنده نگاه داشته بود ما 22 نفر را در نزديكي سحر جهت اعدام بردند پس از اعدام كه من ازناحيه دست زخمي شده بودم روي ما خاك ريختند جنازه ولي در كنارم بود من بعد از رفتن جلادان با بدن زخمي رفتم اكنون از آن تاريخ  62سال مي گذرد 0

63-  عطااله زنديان 0 زنديان در سال 1299 در اصفهان متولدشده است در سال 1319 پس از مدرسه سرژانتي ( استواري ) به دانشكده افسري تهران داخل مي گردد 0 پس از آشنائي باسرگرد اسكنداني در خوي وفعاليت در حزب توده به كرمان منتقل مي گردد در سال 1325 در راه فرقه دموكرات توسط ارتش شاه  اعدام مي گردد 0

( سوره ن هارونيان در سال 1300 در آبادي قاسم كندي قاراداغ متولد ودر سال 1322 بعضويت حزب توده در آمده ودر سال 1324 بفرقه دموكرات مي پيوندد ودرسال 1325 توسط عين اله كدخدا ونوكر قدرت خان كريمي كشته مي شود 0 احمد خان فاروقي فرزند خليل خان در آبادي ( داش آغلوجه ) سقز متولد ودرورود ارتش به آذربايجان در سال 1325 كشته ميشود)

64-  محروم انشائئ 0 مهندس ( شيمي نفت ) محروم انشائي فرزند مهدي در سال 1288 در زره ناس اردبيل متولد شده است در سال 1320 مسئول حزب توده ولايت اردبيل بوده است ودر سال 1324 در فرقه دموكرات مسئول كميته تشكيلاتي اردبيل مي گردد ودر اجلاس 12 شهريور جزو قانون گذاران بوده وبعد از سقوط سال 1325 فرقه دموكرات آذربايجان در يك محاكمه فرمايشي در ارومي اعدام مي گردد 0

65-  مير حيدر عزيزي ء حيدر بلال اوغلو در سال 1270 در زاويه خلخال متولدشده ودرسال 1296 به عضويت حزب ( عدالت ) مي گردد ودر اثر فشار دوره رضا شاهي باجبار از انزلي به خلخال كوچ مي كند در سال 1321 به عضويت حزب توده در مي آيد در سال 1324 با افتخار به فرقه دموكرات آذربايجان مي پيوندد در انتخابات دوره 14 در تبريز از ياران نزديك پيشه وري بوده است مير حيدر بارها با خوانين شاهرود و اكرم خان خورش رستم در گيري داشته است پس از 1325 با 43 نفر فدائيان در خورش رستم خلخال دستگير واعدام مي گردند 0

66-  ميرزا كيشي مجردي 0 ميرزا كيشي فرزند آقاكيشي در سال 1269 در بيله سوار مغان متولد و پس از ماندن مدتي در شهر هاي بزرگ ايران در سال 1311 به بيله سوار بر مي گردد واز سال 1320 پس از عضويت در حزب توده مامور فعاليت در دهات براي كشاورزان بوده است در سال 1324 از طرف فرقه دموكرات صدر بيله سوار تعين مي گردد وي پس از 1325 پس از مقاومت هاي زياد در مقابل دسته هاي عليش بيگ و ژاندارمها به دستور بيوك بيگ اعدام مي گردد 0 در هنگام مرگ اشعار زيرا مي خواند 0

      ( ياشاسين اوجا توپراق ديير 0 ياشاسين آذربايجان شانلي انقلابميز  0 محو اولسون شاه وانون مرتجع قورولوشو )

                    غالب شدگان بر مرگ ( اولومه غالب گلنلر )

دي ماه سال 1325 راه اروميه  تا تبريز بسته بود از دروازه خزران تا درياچه اروميه وسير داغي همه جا پوشيده از برف بود 0 سرهنگ زنگنه با دستور قلع قمع وكشتار باز گشته بود دسته هاي مقاومت كننده فدائي از پير جوان مسلمان ، مسيحي ، كرد مورد غضب و انهدام بود ارتش شاهنشاهي با حمايت دسته هاي اوباش ، پليس و ژاندارم0 توپ ، تانگ و هواپيماهاي هاريكن در صحنه بود ولي فدائي ها در سنگر هاي ( تپراق قلعه ) سير داغي ، طرزي تپه و در باغهاي كنار شهر جانانه مقاومت مي كردند و از هر سو فدائي ها با توپخانه  مورد حمله قرار گرفته بودند فدائيان محاصره را شكسته تا دروازه خزران پيش رفتند در حياط و خانه اله وردي سنگر گرفته بودند دسته 15 نفري جليل وابراهيم صابونچي مدتها تا آخرين نفر مقاومت كردند0 صابونچي در محاصره وخلع سلاح پادگان اروميه به سرهنگ زنگنه شجاعت بسياري نشان داده بود پس از چند روزبعلت مقاومت جانانه تانگ ها به خانه هجوم برده 0جنازه هاي دموكرات ها مثل برگ خزان در كنار هم افتاده بودند ولي تسليم نشدند 0

برادران كشته شده ( ص 103 -  شهيد الموش قارداشلار ) بعداز سال 1326 علاوه بر ارتشي ها و مللكان بزرگ مدتها باقي مانده دموكرات ها و خانواده آنها را از تمام حقوق اجتماعي و قانوني تا انقلاب اسلامي محروم کرده بودند افراد مغرض وفرصت طلب و ساده لوح نيز اين افراد را غير صالح و غيره ياد مي كردند ( آزادليق يولوندا مبارزه ص 99 ) هنوز  به نوعي ادامه دارد در آن تاريخ بسياري از خانواده ها علاوه بر عزيزان  تمام دارائي خود را از دست دادند 0 از آن جمله خانواده محرم و اژدر كريمي فرزند اسلام از دهات اردبيل بوده پس از مرگ شوهرش چهار فرزندش بنامهاي اژدر كريمي 22 ساله ء عمران 18 ساله نامزد ء امين 13 ساله و بابك طفل شير خوار كشته مي گردد 0  سيد قيزي قران بدست داشته چند نفر ريش سفيد مانع در خواست غير انساني جانيان مي گردند0 خانهاي اطراف اردبيل دارابگ آراللي وروحاني نما ( احمد ) كه لباس روحاني را به دروغ پوشيده بود ه باين عمل ننگ تن مي دهد مادر بچه ها مدتها پيراهن خون آلود آنهارا نگهداشته واز مسببين واقعه در تهران شكايت ميكرد ولي دشمن گوش شنوا نداشت  0                                 مرگ پدر و پسر ( آتا و اوغول )

بعد از حكومت يكساله فرقه دمكرات آذربايجان چندين نفر از يك خانواده كشته شدند يكي از آنها خانواده ابراهيم فرزند علي از قريه موتاليق گرمادوز مغان قاراداغ بود مشهدي فرزند ابراهيم  در سال 1275 متولد و ابراهيم  در انقلاب مشروطه جزو سواران ستارخان بوده ودر گارد ملي خياباني جنگ ها نموده بود ابراهيم علاوه بر پسرش به جوانها درس روشنفكري ومبارزه با فئودالها و ژاندارمهارا آموخته بود و مشهدي نيز چندين دفعه از طرف ژاندارمها دستگير شده بودو بعداز سال  1320 ابراهيم و مشهدي هر دو به عضويت حزب در آمدند مشهدي در موتاليق آبش احمد حوزه فرقه دموكرات ها را تشكيل داد و صدر منطقه بود اين پدر و پسر مردم را جهت همكاري با فرقه دعوت مي كرد و بخاطر صداقت وجديت از طرف مجلس ملي بدريافت مدال 21 آذرگرديد و بكمك محمد آگهي با دسته هاي عبداله خان جنگيد بعد از 1325 مشهدي توسط پسر عبداله خان اسدخان ( اسد اله خان در زمان شاه نماينده کليبر در مجلس شوراي ملي بوده است ) زخمي و دستگير مي گردد پدر وپسر را اسد اله خان پس از پاشيدن نفت برروي آنها آتش مي زند اين پدر وپسر ضد فئودال خاكستر مي گردند 0

67-  قربانعلي آريانتاش 0 قربانعلي در سال 1300 در شهر تبريز متولد شده است ودر مدرسه اديب تحصيل نموده ودر سال 1319 دبرستان نظام را در تبريز بپايان رسانده ودر هنگ مكانيزه تهران مشغول مي گردد اوبا سرگرد اسكنداني آشنا مي گردد در اين زمان سرهنگ سياسي فرمانده هنگ از فعاليت هاي سياسي سرگرد اسكنداني ونفوذ اودر بين افسران چپ مخالف رژيم پهلوي به رئيس ستاد ( باش قرار گاه ) سرلشگر حسن ارفع كه مادرش انگليسي بود گزارش مي دهد قربانعلي به گردان سوار جمماز زابل منتقل مي گردد در اوايل 1324 از طرف ركن 2 بازداشت وبه زندان كرمان فرستاده مي شود وبا پيشه وري غياباُ ارتباط داشته ودر تشكيل حكومت ملي مانند ساير افسران طرفدار فرقه دموكرات با درجه ستوان يكمي در اردبيل مشغول مي گردد وبعددر تبريز به فرماندهي بلوك تعين مي گردد بعد از سقوط فرقه با ساير افسران درحال خواندن سرود آذربايجان تير بارا ن مي گردد 0

68- علي سغائي 0 سغائي در سال 1300 در تبريز متولد شده دانشكده افسري را در تهران بپايان رسانده است (در نشريه حزب توده يادنامه شهيدان سال 1343-   1324 در ص23 ) با تعدادي افسران بدستور همايوني فرمانده لشگر 4 اعزامي به آذربايجان  در  دادگاه ساختگي برياست سرهنگ آيرملو با افسران فرقه مانند سلطاني ، حبيب اله خاكزادي ، حسن ظهيري و تعداد ديگر اعدام شدند 0

69-  محمد آقا مظلومي 0 محمد آقا در فعاليت هاي آزاديخواهي دوره مشروطه ، اجتماعيون ، عاميون ، سوسيال دموكرات و عضويت در حزب چپ ها بطور سري در اردبيل مشغول بوده و دكان سلماني وي محل تماس سياسيون بوده و پليس اين محل را زير نظر داشته بود0 در سال 1310 با فعالين چپ به زندان قصر قاجار برده شد ودر 1321 پس از آنكه حزب توده فعاليت خود را در اردبيل داير كرد محمد آقا رابط بين شهر وروستا گرديد 0 در سال 1324 به فرقه دموكرات آذربايجان پيوست واز طرف مجلس ملي به نشان آذربايجان مفتخر گرديد و بعداز سال 1325 در شهر اردبيل بطور وحشي گري كشته مي شود 0

70 -  حسن بختياري 0 بختياري فرزند علي در سال 1301 در شهر ارومي (آذربايجانين ياراشقلي ،گوزل گليني، بركتلي ،صفالي باغلاردياردير بير طرفنده نازلي چاي ديگر طرفيندن شهرچاي بوگوزه ل مسكنين ساكين لرينه ماهني اوخويور )  فرقه دموكرات طرفدار زياد داشته 0 حسن پس از اتمام  درس در تهران به دانشكده افسري داخل گرديد پس از ورود متفقين به ايران به اروميه باز مي گردد ودرسال 1324  معاون صدر  ( همكارلار اتفاقينين صدر معاوني ) مي گردد ودر اولين كنفرانس عضوكميته شهر مي گردد با سرهنگ زنگنه مخالف روشنفكران در مبارزه بوده پس از قدرت گرفتن نهضت دموكراتيك فرقه برهبري پيشه وري بدريافت مدال لياقت از طرف مجلس ملي مي گردد ودر سال 1325 توسط طرفداران حكومت پهلوي كشته مي شود 0        

71-  علي مطيعي 0 علي در آبادي شيبلي مياندواب ( قوشا چاي ) متولد وپس از تحصيل كارمند پست تلگراف مياندواب مي گردد

تلگرافهاي مخالف دموكرات ها را از طرف مقامات دولتي زده ميشد به حد اقل كم رنگتر مي نمود در شهريور 1324 كه از تهران تلگراف به فرمانده لشگر سرهنگ ورهرام و فرمانده ژاندارمري سروان فريد در مورد فرقه دموكرات ارسال شده بود ازبين برده مجبور بفرار شد ه ودر شواله وند از طرف ژاندارمها و افراد جمشيد خان اسفندياري دستگير وپس از شكنجه زياد بخيال اينكه وي مرده است جسدش را به داخل باغ رها مي كنند در تظاهرات روز بعد فرقه كه از 40 آبادي به متينگ آمده بودند  شركت نموده و درميتنگ تقاضاي ترك محل خدمت هاشمي بخشدار ورئيس پست مي گردد و جزو افرادي بوده كه از طرف مجلس ملي مدال 21 آذرداشته است درسال 1326 از طرف دار دسته جمشيدخان در مياندواب بدار زده مي شود 0

72-   غلامعلي اسماعيل زاده 0 غلامعلي در سال 1301 در ميروان ديزجرود متولد مي گردد در سال 1322 بعضويت حزب توده در مي آيد ودر سال 1324 به فرقه دموكرات آذربايجان مي پيوندد و مدال 21 آذرداشته است مدتها در منطقه هشترود ( سراسكند ) در چهارايماق ء چار دهل  و عربشاه داغلاري با دسته هاي حاجي قهرمان مبارزه كرده بود پس از 1325 بادسته فدائي مدتها در عربشاه و گوجه قلعه با دسته هاي قهرمان خان و حاجي شكر خان ودسته هاي صولتي  كه خانه را سنگرقرار داده بود  آتش زدند در ميان آتش به مبارزه ادامه ميداد پس از مدتي هدف تير دسته صولتي گشته و كشته مي شود 0

73-  عظيم بلندي 0 عظيم در سال 1292 در آغميان اردبيل متولد و پس از تحصيل در مدرسه سعدي اردبيل در هنگ قهرمان به آموشگاه گروهباني داخل ودر سال 1318 با درجه ستواني از دانشكده افسري تهران فارغ التحصيل مي گردد وي در تابور ميانه به تعليم فدائيان فرقه دموكرات مشغول مي گردد 0 بعد از سال 1325 توسط ارتش مركز تير باران گرديد 0

74-  محمد حسن رزاقي 0 محمد حسن فرزند رزاق در سال 1285 در اووغان كندي سراب متولد گرديده است رزاقي در فروريزي تونل عباس آباد مازندران كه شاهد كشته شدن صد ها نفر آذربايجاني و غيره بود ه تصميم به مبارزه بر عليه حکومت شاه ميگردد

 پس از مبارزات طولاني وعضويت در گروه چپ در سال 1323 ش از طرف قرا اطراف به صدر حوزه تعين مي گردد ودر سال 1324 در شهريورماه به فرقه دموكرات آذربايجان داخل مي گردد وبتربيت اولين دسته هاي فدائي اقدام مي نمايد ودر آزاد سازي تبريز از حكومت پهلوي جزو فدائيان اعزامي از سراب بوده است در موقع دارزدنش كه برادرزاده اش گريه مي كرد گفت برادر زاده عزيزم گريه نكن من در راه آزادي خلقم و آزادي آذربايجان بالاي دار مي روم 0

75-  عسگر نوري 0 عسگر در سال 1294 در شيشوان ديزجرود متولد شده است ودر سال 1317 از طرف فرمانداري مراغه به بخشدار ي عجبشير تعين مي گردد ولي عسگر بعلت ظلم مالكان ومامورين دولت پهلوي بفعاليت هاي سياسي مي پردازد مدتها در زندان مي ماند در سال 1324 در اولين كنفرانس اظهار داشت تا آخرين قطره خونم با مالكان و مامورين ظالم مبارزه خواهم كرد بعلت شكستن مقاومت نيروهاي دولتي از طرف ژنرال كبيري بدريافت مدال شجاعت نايل آمده پس از ورودارتش شاه به آذربايجان در منطقه چارايماق وتيكان تپه با يمين لشگر وحاجي قهرمان در 26 آذر در واكشور،چاردهل پس از محاصره شدن از دست راست زخمي ودر 21سفند 1325 در مراغه بدار زده شد ه است 0

 76-  حسين جلائي 0 حسين فرزند ابراهيم در سال 1282 در يك خانواده كفاش اردبيلي متولد مي گردد پس از تحصيل در مشكين شهر دكان بزازي داير مي كند جلائي ضمن عريضه و نوشتن  نامه روستائيان به فعاليت سياسي خود مي پردازد در سال 1308 از طرف سرهنگ خديوي فرمانده هنگ مشگين بازداشت و پس از مدتي حبس به بيله سوار تبعيد مي گردد وبعلت فعاليت سياسي دستگير وبه تبريز اعزام مي گردد هشت ماه در زندان دژبان مي ماند ودر خلع سلاح پادگان مشگين شركت كرده ودر فرقه سمت معاون صدر كميته مشگين شهررا داشته است بعد از 1324 روزنامه اطلاعات شماره 12114 از مرگ وچپاول خانواده حسين جلائي توسط رسول صميعي طرفدار شاه نوشته است ( رسول صميعي بعد از انقلاب اسلامي 1357 كه دردوران شاه همه كاره در اردبيل بوده ازكشور متواري گرديده است )جالب است در مقابل شكايت كسان حسين جلائي از رسول صميعي محكمه زمان شاه در باره حاجي رسول صميعي چنين حكم داد ازطرف کسان مقتول حسين جلائي معاون كميته دموكرات آذربايجان به قاتل حاجي رسول صميعي گذشت مي شود ولي اموال غارتي را تحويل نمايد 0                                

77-  ميرزا آقا توحيدي 0 ميرزا آقا مبارز عجب شيري در مقابل عوامل استعمار سيد ضيا ء طباطبائي ء امامي ء علي دشتي ء اربابان و ژاندارمها ايستادگي كرده وبه افشاي خيانت آنها مي پرداخته ودر عجب شير دستگير وبعلت تظاهرات افراد ايالتي رضائي فرمانده ژاندارمري مجبوراُ اورا آزادمي نمايد در سال 1324 در كنفرانس تبريز شركت نموده نماينده انتخاب مي گردد در فعاليت روستاهاي شيشوان مورد تشويق قرار مي گردد ميرزا آقا در 29 آذر1325 توسط دسته هاي صولتي دستگير وپس از شكنجه هاي زياد به مراغه تحويل وبه دار زده مي شود 0

78-  سعيد خان 0 سعيد از شاهسونهاي  طايفه طالش ميكائيل لوبوده ودر سال 1291 در مغان متولد ودر سال 1322 به  تشكيلات حزب توده بيله سوار در مي آيد ودر سال 1324 در فرقه دموكرات آذربايجان فعاليت خودرا شروع ميكند بعلت فعاليت در بيله سوارو پولادلو قيوسي مدال شجاعت 21 آذر دريافت مي كند پس از 1325 توسط دسته هاي بويوك بيگ و حاجي عليش دستگيرودر اروف كندي اعدام مي گردد 0

79-  علي عبادي 0 علي بيگ فرزند عباد در سال 1285 در مزرعه جهان مشگين متولد گرديده مدتي در جاده كشي راه آهن كار كرده بود ومبارزاتي با اربابان داشته است در سال 1322 از طرفداران و فعالين حزب توده بوده در منطقه سمت صدر داشته است در سال 1324 مانند ساير اعضاي حزب به فرقه دموكرات پيوست با خانهاي گيكلو وعيسي لودر گيري داشته پس از 21آذر 24 مسئول فدائي مشگين غربي بوده و از طرف مجلس ملي مدال 21 آذرداشته است بعد از 21آذر 1325 توسط گروه هاي سياه و اوباش دستگير ودر چهار راه مركزي  مشگين در حال خواندن سرود آذربايجان اعدام مي گردد 0

80 -  امن خان بخشي بگي 0 امن فرزند آقا كيشي در سال 1273 در شيشه گران اردبيل متولد مي گردد در سال 1321 به تشكيلات سياسي بر مي گردد و 6سال صدر شيشه گران وقرا اطراف مي شود 0 حاجي احمد مالك بسيار سعي نمود كه وي را از مبارزه باز دارد0 امن بعد از سال 1324 در تربيت دسته هاي فدائي كوشيد با پسرش در خلع سلاح پادگان مشگين شهر دست داشته ودر تشكيل كميته سمرين وباري جديت كرده است واز طرف كميته اردبيل مورد تشويق و مدال 21 آذر داشته است بعد ازسال 1325 كشته ميشود

81-  حيدر خان آفاقي 0 حيدر در سال 1290 در آبادي شيشوان ديجرود متولد شده بعلت فعاليت سياسي از درخت آويزان مي شود ودر اثر كتك كاري در حال بيهوشي تحويل ژاندارمري مراغه مي گردد پس از خلع سلاح ژاندارم ها مدتي با اسلحه آنها به مبارزه ادامه داده است و ژاندارمها جهت كشتن وي حق تير داشته اند ارباب وژاندارمري از مركز نيروي كمكي در خواست مي نمايند تعداد ژاندارم هاي تازه كند از 12نفر به 55 نفر افزايش مي يابد در سال 1324 بخاطر فعاليت اش در اجلاس تبريز نماينده ولايت مراغه انتخاب مي گردد از آبان تا 21 آذر 1324 تمام ژاندارمهاي منطقه را خلع سلاح كرده بود وتمام ادارجات وراه  از مراغه تا تبريز در دست وي بوده است ودر 28 آبان به كمك فدائيان آذر شهر راخلع سلا ح مي نمايد ودر روز 21 آذر بيش از 300 فدائي دور اوبودند و منطقه هشترودء چاردولي و چهار اويماق تحت نظر اوبوده بخاطر لياقت به در جه ماژوري ( سرگردي ) نايل مي گردد بعد از 1325 توسط جمشيد خان اسفندياري دستگير پس از در آوردن چشم راست اش و شكستن دندانهايش توسط شيخ محل زين العابدين اعدام مي گردد در پاي اعدام گفت ( من آزادليق يولوندا مين جانم اولسادا قربان ويرمگه افتخار ائديرم محو اولسون ملت خائين لري يا شاسين آزادليق )

82  -   پدر ومرگ رقت بار پسر ( آتا واوغول فاجعه لي ئولومو )  سلمان فرزند نصير اله در سال 1297 در شيشه وان ديجرود مراغه متولد گرديد پدر وپسر ( نصيراله -  سلمان ) در مراجعه نامه 12شهريور هردو در تبريز شركت نمودند سردسته فدائيان ( باشچي ) در مياندواب ، چاردولي ، افشار ، هشتري وچار اويماق با ارتجاع مبارزه كرده است بعد از سال 1325پس از بيشترين شكنجه در شهرباني بدار زده مي شود در پاي دار مرد ي خيير مي گويد آدم خوبي  بوده  نكشيد  /10 هزارتومان خون بها ميدهم در بين فقرا تقسيم كنيد قبول نمي كنند چون دستور از ارباب هاي خارج بوده كه در آذربايجان آدم دانا و طرفدار مظلومان نماند نصيراله جهت ديدن جنازه پسرش به ميدان دار مي رود وقتي جنازه پسرش را مي بيند از حال مي رود اورا آنقدر گرسنه وتشنه در زندان نگه ميدارند اونيز در كنار پسرش بخاك سپرده مي شود 0

83-  حسن ضربعلي اوغلو 0 حسن در سال 1271 در بيله سوار مغان متولد گرديده و در مكتب خانه تحصيل نموده بود ودر حركت هاي ضد فاشيستي و فئودالي سال 1322 شركت كرده بود در سال 1324 به عضويت فرقه دموكرات در مي آيد ودر تشكيل دفتر فرقه در حوزه ها مشغول بود ه واز طرف مجلس ملي بدريافت مدال نايل شده بود پس از 1325 در 29 آذر توسط عليش بيگ دستگير وتوسط بويوك بيگ و ژاندارمها تير باران شده است در موقع اعدام مي گويد ( ياشاسين آزادليق سئو ه ن قهرمان خلقيميز واونون رهبري آذربايجان دموكرات فرقه سي )

84-  رحيم صمد اوغلوء  رحيم در كهرالان (كلخوران )اردبيل متولد شده جهت كار به بيشتر شهرهاي ايران رفته بود از سال 1322 به فعاليت سياسي پرداخته است و پس از تشكيل فرقه دموكرات در  دسته هاي فدائي مشغول خدمت گرديد ومدال 21 آذر داشته است بعد از سال 1325 توسط اوباش كه از طرف مقامات مسلح شده بودند كشته ميشود 0

85 – فروغ نوري 0 فروغ نوري اوغلو در اوتي كندي اهر متولد شده وبعد از سال 1322 به همراه ساير روشن فكران در فرقه دموكرات آذربايجان  باشغل صدر ي مشغول مي گردد بعد از سال 1325 تاآخرين فشنگ مقاومت كرده و كشته شده است 0

86-  ابراهيم وطن خواه 0 ابراهيم فرزند آديگوزل در سال 1279 در بيله سوار مغان متولد شده ودر سال 1324 پس از مبارزات سال 1322 به خدمت فرقه دموكرات در مي آيد بعد از شكست فرقه در سال 1325 بدستور هوار خان  در آبادي پير ايواتلو آراز كنار بطور وحشي گري اعدام مي گردد 0

87-  اكبر بناب 0 اكبر در آبادي بناب اردبيل متولد شده ومدتي در تشكيلات حزب توده در گرمي مشغول فعاليت بوده است در سال 1324 به فرقه دموكرات مي آيد ودر كنفرانس تبر يز شركت كرده ومدال لياقت داشته است بعد از سال 1325 در اردبيل در حال مريضي اعدام مي گردد 0