فرقه دموكرات آذربايجان از 21آذر 1324 تا 21آذر 1325 در مشگين شهر

آذربايجان  در سال1324 ( آذربايجان شرقي ، غربي ، اردبيل، زنجان  و آستارا و هشتپر ) فرقه دموكرات حكومتي به رهبري سييد جعفر پيشه وري  به مركزيت تبريز تشكيل داده بود مشگين ومغان نيز از 21/9/ 24 تا 21/9/25جزء حكومت آذربايجان شده بود 0

فدائيان به فرماندهي محمدي وند كه قبلاُ رئيس ژاندارمري شهرتازه کند انگوت بوده پس از يك شب درگيري و خلع سلاح هنگ پادگان مشگين در حياط اداره پست وتلگراف در خيابان فعلي آيت 0جنوب مقبره شيخ حيدر ستاد جنگي آنها بوده ودر آن روز ( بگفته حسين فخري)  بزرگان شهرملا هاشم مشگيني ، ابوالفضل اسكندري ، حاجي محمد صدر ، حاجي مجيد ناصري ، سردار نيك بخت ، حقيقت محسني ، كربلاي عليقلي محمد حسيني و حسين فخري پس از شور ومشورت در ستاد به نزد محمد ي وندمي روند اطاعت وهمكاري خود را با آنان اعلام مي دارند واز طرف فرماندهي مورد استقبال قرار مي گيرند وصبح قرار بوده با ميانجي گري مصطفي فولادي فرقه چي ژاندارمها كه در ساختمان ژاندارمري درخيا بان  امام خميني  موضع گرفته بودند اسلحه را تحويل دهند ولي از اداره ژاندارمري دونفر فدائي درکهنه بازار هدف قرار مگردد ويكي از آنها كشته وديگري زخمي مي گردد و ژاندارم قدرت عابدين زاده نيز در حال تير اندازي به سمت فدائيان مي آيد درنتيجه تعدادي از ژاندارمها كشته مي شوند 1- ژاندارمها قدرت عابدين زاده 2-  عباس محبوبي 3-  سلمان مزرعه خلفي 4- اسماعيل تيمار 5-  زينال و دونفر ديگر 6- سروان قاسم اردبيلي فرمانده گروهان در قاراقايادستگير ودر مشگين اعدام  شده است 7- ستوان يكم فيض علي شعفي 8-  ستوان يكم صدوقي 9-   پزشكياراستوار علي هوشيار 10 - 11– عباسقلي ارباب زاده بخشدار و سروان اسداله اديب اميني بخاطرتحريكات و  پايداري در كئن دره بين جهاد آباد ولاري كشته مي شوند 0 وبقيه ژاندارمها از جمله يوسف اميري ، ابوالفضل رجائي و پور كريم وديگران بطهران مي روند 0

دموكرا ت ها بعد از استقرار وتشگيل كميته بدو خان منطقه حاتم خان گيكلو واميراصلان عيسي لو سخت گيري نمودند حاتم خان در ييلاق قاشقا مئشه و امير اصلان در آل قاياسي ارشق يك سال در حكومت دموكر ات بطور مخفي ماندند وبعد از دموكرات ها  قدرت فوق العاده يافتند 0 كارهاي انجام يافته توسط دموكرات ها واگذاري زمين به كشاورزان بي زمين ، احداث ساختمان جهت تئاتر وهنركه تا سال 1370 ساختمان بهداري بوده   مركزي براي جوانان و زنان در محله حسينيه بوده است و اداره كنندگان آن محل ها افراد باسواد بودند 0 ( پس از شروع جنگ دوم جهاني روسها از فعاليت جاسوسان آلماني  در مشگين شهر ومنطقه نگران بوده فردي بنام بابا كفاش در جلوپادگان و نوروز نام كه سرگرد آرتش سرخ بوده در كارخانه پنبه كه توسط سيد مهدي عدل از كارخانه گروپ آلمان خريداري شده بود مشغول كارگري بودند وتاتخليه ايران ژنرال قاراتكف و كلنل سلدرانسكي و حسن اف در منطقه بودند و حسن اف پس از تصرف شهردرسال 1324 توسط فرقه دمكرات دركنار محمدي وند بوده است ( در كتاب جاسوسه چشم آبي بعد از سقوط دموكراتها كه بر عليه آنها نوشته شده بود محمدي وند را جاسوس انگليس نوشته بودكه در شوروي اعدام شده است  ولي بازمانده هاي دموكرات ها درباکو ميگفتند محمدي وند چند سال قبل از فروپاشي با مرگ طبيعي فوت كرده است )0

سه روز قبل از 21 آذر1325 شخصي بنام ابراهيم حسيني نه نه كراني اخراجي راه آهن تهران  همراه صادق محجوبي پزشكياربهداري كه از طرف حكومت تهران جهت تحويل منطقه از دموكرات ها آمده است در حياط حاجي كاظم  قاسمي  ساكن مي گردد پس از آمدن نيروهاي مركز تيپ مشهد به فرماندهي سرتيپ بايندور شهررا ترك مي كند چند روز مانده به 21/9/1325 سران دموكرات ها دهقاني بخشدار ؤ علي عباس دست پيش و سبلاني با عده اي به شمال ارس رفتند 0 در سقوط دموكراتها افراد فرصت طلب كه قبلاُ با دموكرات ها همكاري نزديك داشتند به چندين خانه حمله كرده وافراد فرقه دموكرات را بازداشت كردند 0

در شهر شوراي از نمايندگان حاتم خان و رستم بگ برادر امير اصلان ( رستم بگ با پسرش ظهراب بعد از انقلاب سال 1357 دربين راه اهر ومشگين كشته شد ) ملاهاشم مشگيني ،حقيقت محسني ، مجيد ناصري ، علي قهرماني ، منافي ، ضرغام يزداني وسرگرد قهرمان خان تشگيل گرديد ه بود 0 تعداد بيش ا ز 9 2 نفر از افراد دموكرات توسط افراد فرصت طلب و آشوبگر اعدام گرديدند 0