طایفه قرامانلو- قرامانلوها عشیره ای بودند در آسیای صغیر و له علت گرایش به تصوّف و وابستگی به خانقاه اردبیل که از زمان تیمور در آنها پدید آمده بود و مخالفت با سلاطین عثمانی در دوران سلطنت شاه اسماعیل صفوی به طرف ایران حرکت کردند و پادشاه صفوی آنها را در کشور اسکان داد. قرامانیان سلسله ای از حکمرانان بودند که از سال 654 هـ. ق تا سال 868 هـ. ق بر بخشی از شهرهای آسیای صغیر از جمله لارندا، سیواس، قونیه، قرامان ارمناک حکمرانی داشتند نخستین کسی که از این خاندان به حکمرانی رسید قرامان بن نوره بوده که در حوالی سال 654 به حکومت رسید و به سال 678 وفات یافت (معجم الانساب زامبادر ج 2 ص 236 به نقل از لغتنامه علاّمه فقید دهخدا) این خاندان دشمن قدیم و عدو دیرین آل عثمان بوده اند (از سعدی تا جامی، علی اصغر حکمت، چاپ قم، 1339، ص 585).

پرفسور اسماعیل حقی اوزون چارشی لی در تاریخ عثمانی می نویسد: بر حسب تحقیقات اخیر درباره اصل و نسب عشیره قرامان دو نظریه وجود دارد: طی یک نظریه آنها به تیره سالورا غوزها؛ و به موجب نظریه دیگر به تیره افشار اغوزها منسوبند علاءالدین کیقباد اول (1) در اثنائی که عشایر ترکمن را در مرزهای روم و کیلیکیها مستقر می کرد در سال 1228 میلادی عشیره قرامان را در حوالی ارامناک که از تصرّف ارامنه کیلیکیها بیرون آورده بود اسکان داد. در این ایام بزرگ عشیره قرامان شخصی به نام سعدالدین اوغلی نور صوفی بود ...

پس از نور صوفی پسرش کریم الدین قرامان (2) سرکرده عشیره شد و قلچ ارسلان چهارم (3) ارامناک را به او داد تا از درآمد حاصله از اراضی آن گذران کند (4) قرامانیان با وجود گسترش روزافزون قدرت عثمانی ها در مقابل این دولت موضع خصمامه ای اتخاذ کرده می کوشیدند که از هر فرصتی برای ضربه زدن به آن استفاده کنند. (5)

ارومیه لی نور علی خلیفه «نور علی خلیفه اهل ارومیه» که از سوی شاه اسماعیل به آناطولی اعزام شده بود ... طوقات را تصرف کرده به اسم شاه اسماعیل خطبه خواندند و نیروئی متشکل از عشایر افشار و ارساق، قرامانی طور قود بوزوق لو. تکه لی و حمید ایلی گردآوری کرده آغاز به فعالیت کردند. (6)

همین گروه اند که در سال 917 به سوی ایران عقب نشینی کردند و شاه اسماعیل سران آنان را به علّت حمله به یک قافله پانصد نفری از تجّار در مرزار زنجان به قتل رسانید و بقیه عشایر را در مملکت اسکان داد.

ابو سعید خان بهادر نوین اعظم چوپان بجانب روم فرستاد ...

چون ابناء قرامان در مطاوعت و حصور اهمال نمودند در اوّل بهار که جهان طراوت از سر گرفت به جانب قونیه تاختن کرد و دارالملک قونیه را از تشبث و تصرّف ابناء قرامان مستخلص گردانید ... (7)

1- علاءالدین کیقباد اوّل 616-634.

2- کریم الدین قرامان 654-678.

3- قلچ ارسلان چهارم 655-663 تواریخ به نقل از اخبار سلاجقه روم، باهتمام دکتر محمد جواد مشکور، چاپ کتاب فروشی طهران، چاپ اول 1350.

4 و 5 و 6: تاریخ عثمانی نوشته پروفسور اسماعیل حقی اوزون چارشی لی، ترجمه دکتر ایرج نوبخت، انتشارات کیهان، صفحات 49 و 50، جلد اول، چاپ اول 1368 و صفحات 87 و 246، جلد دوّم، چاپ اول 1369.

7- تاریخ سلاجقه یا مسامره الاخبار و مسایره الاخبار تألیف محمد بن محمّد آق سرائی انتشارات اساطیر، چاپ دوّم 1362، صفحه 312.