اين خانه متعلق به مير كاظم خان حاكم حكومت محال ثلاثه مرزي، محال ويلكيچ (مركز آن نمين) محال تالش (مركز آن آستارا)  محال اجارود و مغان (مركز آن گرمي) بوده كه حكم خود را از عباس ميرزا گرفته و با دختر وي ذيز ازدواج كرده بود.

       وي مركز حكومت خود را نمين قرار داده و در همين محل اقدام به ساخت بنايي نمود كه پس از تملك سازمان ميراث فرهنگي، اين ساختمان در بهمن ماه سال 1387پس از پايان عمليات مرمتي به عنوان موزه نمين مورد بهره برداري قرار گرفت.

اين مجموعه در حال حاضر شامل بخش هاي زير مي باشد:

1.       خانه اسبقي كه در بخش جنوب غربي بنا و چسبيده به آن قرار دارد.

2.    مسجد كه در ضلع شمالي ميدان  و بر روي شيب تپه بنا شده است، باني مسجد فرخنده خانم دختر عباس ميرزا قاجار عيال ميركاظم خان فرزند ميرحسن خان بن ميرمصطفي خان تالش بوده است.

3.    بازار قديمي شهر در جوار رودخانه نمين چاي، مسجد و ميدان اصلي شهر شكل گرفته و جزء بازارهاي ذيمه باز محسوب مي شود كه نوسازي شده و هيچ پوششي ندارد.

4.    ميدان، فضاي باز و سيعي كه داراي محدوده اي كم و بيش معين مي باشد و در محل تقاطع راههاي اصلي شهر قرار گرفته و داراي كاركرد ارتباطي، اجتماعي، تجاري و مركز تجمع مردم شهر در ايام خاص محسوب مي شود.

 

تاريخچه بنا:

الف: دوره مهرانیها:

اين دوره به تاريخ تمدن هاي اوليه ايران مربوط مي باشد، شناسايي دلمن ها در منطقه و قلعه و باروي قديم نمين مربوط به دوران باستان و دوران اسلامي مي باشد.

ب: عهد ميرمصطفي خان تالش:

مناطق تحت نفوذ ميري مصطفي خان شامل منطقه تالش، اجارود، مغان، ويلكيج و ساير مناطق اين نواحي مي باشد كه خانه هايي در نمين داشته اند تا به كارهاي حكومتي رسيدگي نمايند.

 

ج:دوره بعد از ميركاظم خان:

-         نسل اول ساخت و ساز: خانه قديمي سيف الملك كه تخربب شده است.

-     نسل دوم: بناي ديوانخانه جهت رتق و فتق امور و احداث مسجد توسط فرخنده خانم عيال ميركاظم خان كه مهريه خود را وقف ساخت مسجد مي نمايد.

-     نسل سوم: ياقوت ميركاظم خان، ميراسدا... خان اقدام به احداث ساختمان در سهم الارث پدري مي كند و براي اساس ساختمان امروزي صارم السلطنه شكل مي گيرد.

-     نسل چهارم: با فوت سيف الملك حاكميت منطقه به خانواده ميراسدالله خان برادر ايشان منتقل شده و ميرسليمان خان صارم السلطنه فرزند ارشد وي زمام امور را به دست مي گيرد.

 

 

عناصر تشكيل دهنده بنا:

1.      سردر هشتي

2.      حياط

3.      حوض شش ضلعي سنگي با فوتره سنگي

4.      اتاقها در بخش تخت بنا

5.      اتاقهاي بخش شيرواني

6.      فضاي خدماتي

اتاقهايي كه در بخش شيرواني بوده داراي پنجره هاي رو به نور هستند و نماي زيبا از شهر قابل وريت است. بنا ه روايت اوژن اوبن در كتاب (تاريخ ايران امروز 1907-1906) از بالاي اين محوطه مناره يك مسجد و گنبد دو باب حمام به چشم مي خورد و بقيه مناطق شهر را خانه های ویلایی و باغات میوه احاطه کرده است و در کنار رودخانه صدباب مغازه به چشم می خورد که بازار را تشکیل می دهد.

 

پروژه صارم السلطنه

طرح مطالعات این پروژه تقریباً از سال 1385 آغاز گردید و در سال 87 به پایان رسیده و در دهه مبارک  فجر سال 1387 به عنوان موزه مورد بهره برداری قرار گرفت.

 

موزه نمین

در بخش موزه آثار تاریخی، باستانشناسی، مردم شناسی و... که از منطقه نمین بدست آمده و یا در ارتباط با

منطقه نمین می باشد به نمایش گذاشته شده است. از جمله اشیاء به نمایش در آمده می توان به آثار ذیل اشاره نمود:

-         پیکانهای مفرغی

-         سکه های مربوط به قرون 4 تا 9 هـ ق  و دوران  آق قویونلوها و قره قوینلوها

-         مخزن باروت مخصوص تفنگ متعلق به دوره زندیه

-         اسناد و کتب خطی مربوط به دوره تیموری

-         اشیاء بدست آمده از خود بنا

-         اشیاء مربوط به دوره صفویه

 

علاوه بر ابنیه های ذکر شده می توان خانه های سرهنگ مصباح (میر محمد باقرخان)- خانه اقبال نظام، خانه میرمحسنی، خانه حسن علی خان عابدی و خانه سان (سلطان علی خان اسبق)خانه جهانگیر خان را نام برد و اماکن تاریخی موجود در شهرستان نمین می توان حمام های تاریخی حور، نیارق، سولا و حمام تاریخی میرزای نمین می توان نام برد.